ตีพิมพ์ครั้งแรก หนังสือพิมพ์เสียงสาคร ฉบับประจำเดือนกันยายน พ.ศ. 2559

แม้จะเป็นคนที่บ้านอยู่มหาชัย ที่ได้ชื่อว่าเป็นแหล่งรวมแรงงานต่างด้าวสัญชาติพม่า แต่บางครั้งก็ได้สัมผัสพื้นที่ชายแดนพม่าอย่างน้อย 2 แห่ง คือ บ้านริมเมย อ.แม่สอด จ.ตาก และ บ้านพุน้ำร้อน อ.เมืองฯ จ.กาญจนบุรี แต่ที่ข้ามฝั่งไปพม่าจริง ๆ ก็คงจะเป็นที่ อ.แม่สาย จ.เชียงราย กับ เมืองท่าขี้เหล็ก รัฐฉาน เลยอยากจะแนะนำให้ไปสัมผัสวิถีชีวิตของชาวพม่าสักครั้งในชีวิต หลายคนเคยไปแล้ว แต่อาจมีหลายท่านยังไม่เคยไป จึงขออนุญาตเล่าสู่กันฟัง

การข้ามแดนไปยังฝั่งพม่า หากไม่ได้ทำหนังสือเดินทางมาก่อน สามารถข้ามฝั่งไปยังพม่าได้ โดยใช้หนังสือผ่านแดนชั่วคราว ที่แม่สายไปทำได้ที่อาคารสถานที่ออกหนังสือผ่านแดน ภายในที่ว่าการอำเภอแม่สาย ใช้บัตรประชาชนตัวจริงใบเดียว เสียค่าใช้จ่าย 30 บาท และเวลาข้ามแดนใช้บัตรประชาชนบันทึกข้อมูล และหนังสือผ่านแดนชั่วคราวมาแสดง จริง ๆ เราสามารถค้างคืนในพม่าได้ 7 วัน 6 คืน แต่ห้ามออกไปนอกเขตตัวเมืองท่าขี้เหล็ก ในรัศมี 15 กิโลเมตร

ที่ท่าขี้เหล็ก เราจะได้เห็นร้านค้าจำนวนมาก ขายสินค้าจำพวกเสื้อผ้า รองเท้า กระเป๋า เครื่องมือสื่อสาร อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ ซึ่งส่วนใหญ่มาจากจีน รวมทั้งแผ่นซีดี แต่เราคงไม่ได้แนะนำให้ช้อปปิ้งแบบนั้น ที่เห็นแล้วอึ้งก็คือ ที่นั่นมีเจดีย์ชเวดากองจำลอง ซึ่งเวลาผ่านด่านมักจะชวนเราไปที่นั่น แต่เราอยากให้เดินเท้าเข้าไป เพราะไม่ไกลจากด่านพรมแดนมากนัก

ส่วนวิถีชีวิตของชาวท่าขี้เหล็กยังคล้ายคลึงกับเรา ที่นั่นสินค้าไทยเป็นที่นิยมอย่างมากเพราะคุณภาพดี ราคาย่อมเยา การค้าขายยังใช้เงินสกุลไทยเป็นหลัก ตอนกลางวันเราจะเห็นคนพม่าข้ามฝั่งไปซื้อสินค้าที่แม่สาย ไปเดินเที่ยวห้างเทสโก้ โลตัส ห้างแม็คโคร แต่กลางคืนฝั่งท่าขี้เหล็กจะคึกคักเพราะมีสถานบันเทิงที่เปิดทั้งวันทั้งคืน

เมื่อไม่นานมานี้ ทางการพม่าอนุญาตให้นักท่องเที่ยวจาก 100 ประเทศ ที่ถือวีซ่าอิเล็กทรอนิกส์ (อี-วีซ่า) สามารถเดินทางเข้าพม่าทางบกได้ 3 แห่ง ได้แก่ เมืองท่าขี้เหล็ก (Tachileik) รัฐฉาน ตรงข้ามกับ อ.แม่สาย จ.เชียงราย, เมืองเมียวดี (Myawaddy) รัฐกะเหรี่ยง ตรงข้ามกับ อ.แม่สอด จ.ตาก และ เมืองเกาะสอง (ก้อต่าวง์ หรือ Kawthaung) เขตตะนาวศรี กับ อ.เมืองฯ จ.ระนอง จากปกติอี-วีซ่าจะให้เข้าประเทศผ่านทางท่าอากาศยานนานาชาติ ย่างกุ้ง มัณฑะเลย์ และเนปิดอว์

อี-วีซ่า คือ วีซ่าอิเล็กทรอนิกส์ที่จะส่งมาทางอีเมล แล้วพิมพ์ออกมา ใช้คู่กับพาสปอร์ตแสดงตนเพื่อรับสติกเกอร์วีซ่าเข้าประเทศพม่า เสียคนละ 50 เหรียญสหรัฐฯ (ประมาณ 1,750 บาท) อยู่ได้นาน 28 วัน แต่ถ้าเป็นวีซ่าธุรกิจ คนละ 70 เหรียญสหรัฐฯ (ประมาณ 2,450 บาท) อยู่ได้นาน 70 วัน ซึ่งถือว่าราคาสูง ถึงกระนั้น มีประเทศที่ไม่ต้องขอวีซ่า ใช้เพียงแค่พาสปอร์ตก็เข้าประเทศพม่าได้แล้ว ได้แก่ บรูไน กัมพูชา อินโดนีเซีย ลาว ฟิลิปปินส์ เวียดนาม

ยกเว้นประเทศไทย กำหนดให้เข้าประเทศพม่าได้ เฉพาะทางเครื่องบิน ผ่านท่าอากาศยานนานาชาติ 3 แห่ง ได้แก่ ย่างกุ้ง มัณฑะเลย์ และ เนปิดอว์ เท่านั้น ซึ่งตั้งแต่แรกทางการพม่าต้องการให้ฟรีวีซ่า ครอบคลุมไปถึงการผ่านแดนทางบกด้วย แต่ฝ่ายไทยเห็นว่ายังไม่ควรใช้ ให้ทดลองผ่านทางอากาศไปก่อน เป็นการสงวนท่าทีด้วยเหตุผลด้านความมั่นคงและสาธารณสุข เช่น ปัญหายาเสพติด อาชญากรรม การค้ามนุษย์ แรงงานต่างด้าวผิดกฎหมาย และโรคระบาดต่าง ๆ

แม้พม่าเพิ่งจะเปิดประเทศ ชาติตะวันตกยกเลิกคว่ำบาตร จะทำให้การเดินทางเข้าพม่าง่ายกว่าในอดีต แต่สำหรับคนไทย คงต้องรอให้ทางการพม่าแก้ปัญหาที่มีข้อพิพาทกับไทยให้ได้ในระดับหนึ่งก่อน ซึ่งหวังเป็นอย่างยิ่งว่า ความเจริญแบบก้าวกระโดดของพม่า นอกจากจะช่วยไทยมีโอกาสทางธุรกิจเพิ่มมากขึ้นแล้ว สักวันหนึ่งเราจะสามารถเข้าประเทศพม่าได้ทุกช่องทาง โดยใช้พาสปอร์ตเพียงเล่มเดียว ไม่ต่างจากลาว กัมพูชา เวียดนาม และ มาเลเซีย