การเคลื่อนไหวของชาวบ้านในพื้นที่ ต.ยกกระบัตร ต.หลักสาม อ.บ้านแพ้ว จ.สมุทรสาคร ที่ได้รับผลกระทบจากการตั้งโรงงานพลาสติกและหลอมอลูมิเนียมในพื้นที่ หลังจากได้รับผลกระทบจากน้ำเสียกลิ่นเหม็นและส่งเสียงรบกวน กระทั่งสามรถกดดันให้โรงงานหยุดประกอบกิจการจนประสบความสำเร็จ เครื่องมือหนึ่งที่ชาวบ้านนำมาใช้ก็คือ เครือข่ายสังคมออนไลน์ชื่อดัง “เฟซบุ๊ก”

แฟนเพจ “ชุมชนคนบ้านแพ้ว” ก่อตั้งขึ้นเมื่อเดือนเมษายน 2554 ปัจจุบันมีสมาชิกเกือบ 1 พันคน โดยมีจุดประสงค์หลักคือการนำชุมชน อ.บ้นแพ้ว ก้าวสู่การจัดการและพึ่งพาตนเองได้ ที่ผ่านมาได้นำเสนอปัญหาที่เกิดขึ้นในพื้นที่ อ.บ้านแพ้ว ตั้งแต่ปัญหาเล็กๆ น้อยๆ นำไปสู่การตีแผ่ปัญหาใหญ่ระดับอำเภอ คือโรงงานอุตสาหกรรมที่กำลังคุกคามวิถีชีวิตเกษตรกรรมของคนในพื้นที่

จากการกระจายข่าวความเดือดร้อนผ่านเฟซบุ๊ก นำมาสู่การเคลื่อนไหวอย่างจริงจัง โดยเมื่อวันที่ 7 ก.พ. ที่ผ่านมา ชาวบ้านได้นัดรวมพลคนไม่เอาโรงงาน เพื่อยื่นหนังสือร้องเรียนถึง ผู้ว่าราชการจังหวัดสมุทรสาคร ให้ทราบถึงผลกระทบที่ชาวบ้านได้รับ จากการขยายตัวของโรงงานอุตสาหกรรมรุกล้ำเข้ามาในพื้นที่การเกษตรกรรมของชุมชนชาวบ้านแพ้ว

โดยให้ชี้แจงถึงการมาตั้งโรงงานอุตสาหกรรม 5 โรงงานในพื้นที่ ต.ยกกระบัตร จาก 4 บริษัท ซึ่งมีเจ้าของคนเดียวกัน ได้แก่ โรงงานพลาสติกและโรงงานหลอมอลูมิเนียม ของบริษัท บี เค ริไซเคิล จำกัด บริษัท เอ็ม.ซี.ที รอยัลวูด จำกัด บริษัท ฟิวเจอร์ อลูมิเนียม แอนด์ซัพพลาย จำกัด และบริษัท มหาเจริญการทอ จำกัด มีสถานประกอบการตั้งอยู่ที่ 88/8 หมู่ 6 ต.ยกกระบัตร อ.บ้านแพ้ว จ.สมุทรสาคร

ข้อเรียกร้องของชาวบ้าน คือ ขอให้ระงับการออกใบอนุญาตประกอบกิจการโรงงานทั้ง 4 บริษัท เพื่อให้มีกระบวนการตรวจสอบข้อเท็จจริงและการศึกษาผลกระทบอย่างครบถ้วน ขอให้มีกระบวนการรับฟังความคิดเห็นจากประชาชนในพื้นที่ที่ตำบลยกกระบัตรและพื้นที่ตำบลใกล้เคียงที่คลอบคลุมผู้มีส่วนได้ส่วนเสียอย่างทั่วถึง

นอกจากนี้ ยังขอให้ตรวจสอบข้อเท็จจริงกรณีการอนุญาตก่อสร้างโรงงานทั้ง 4 โรงงาน ตาม พ.ร.บ.ควบคุมอาคาร ปี 2522 ของเทศบาลตำบลหลักห้า และขอให้ตรวจสอบการใช้ดุลยพินิจของอุตสาหกรรมจังหวัดสมุทรสาคร ในการพิจารณารับคำร้องใบอนุญาตประกอบกิจการโรงงานทั้ง 4 โรงงานดังกล่าว โดยอาศัยช่องว่างของประกาศผังเมืองรวมชุมชนบ้านแพ้ว

ในเวลาต่อมา ชาวบ้านยังได้ยื่นหนังสือถึงหน่วยงานต่างๆ ที่เกี่ยวข้องเพื่อขอความช่วยเหลือ ได้แก่ สภาทนายความ คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ คณะกรรมาธิการคุ้มครองผู้บริโภค สภาผู้แทนราษฎร พวกเขาเปิดเผยว่าชาวบ้านต้องหาข้อมูลเองทุกอย่าง ตั้งแต่ชื่อโรงงานทั้ง 5 โรงงาน ชื่อบริษัททั้ง 4 บริษัท กิจการประกอบอะไรบ้าง เพราะระบบการขอเอกสารจากหน่วยงานล่าช้า

พวกเขายืนยันว่า ที่ชาวบ้านต้องลุกขึ้นมาประท้วงขับไล่ พวกเขาใช้สิทธิชุมชนที่ได้รับผลกระทบจากการกระทำของโรงงาน ไม่ใช่ประท้วงอย่างไรเหตุผล ชาวบ้านต้องหาข้อมูลกันเองมาตลอด และที่สำคัญการเข้ามาของโรงงานยังคลุมเครือว่าถูกต้องตามขั้นตอนการก่อสร้างหรือการขออนุญาตประกอบกิจการโรงงานหรือไม่

ผลจากแรงกดดันของชาวบ้าน ทำให้ในที่สุด เจ้าของโรงงานพลาสติกและโรงงานหลอมอลูมิเนียม ได้ออกหนังสือปิดประกาศถึงหน่วยงานเกี่ยวข้องและประชาชนพื้นที่แจ้งการเลิกประกอบการ เพื่อลดปัญหาความขัดแย้งระหว่างชุมชน โดยปรับเปลี่ยนมาเป็นโกดังรอเก็บสินค้า ทั้งนี้หากชาวบ้านมีปัญหา ก็พร้อมรับผิดชอบแก้ไขเหตุที่เกิดขึ้น

นอกจากนี้ ยังมีโรงงานที่ก่อสร้างในเขตเทศบาลตำบลหลักห้า ที่สร้างปัญหามลพิษแก่ชาวบ้าน ได้แก่ บริษัท สมบูรณ์โชค เครื่องครัว จำกัด ผลิตเครื่องครัวจากเมลามีน ปล่อยน้ำเสียลงคลองซื่อมาตลอด ชาวบ้านร้องเรียนมาตั้งแต่ปี 2550 แล้วก็ทำอะไรไม่ได้เลย ขณะเดียวกัน ยังมีโรงงานกระดาษใกล้สะพานโรงเข้อีกแห่งได้ปล่อยน้ำเสียลงที่คลองคันพนังยาวถึงเขต จ.สมุทรสงคราม

ปัจจุบันใน อ.บ้านแพ้วมีจำนวนโรงงานอุตสาหกรรม 108 แห่ง แม้จะเป็นเปอร์เซนต์ที่น้อยมากเมื่อเทียบกับทั้งจังหวัดที่มีจำนวนโรงงานอุตสาหกรรมมกถึง 5,300 โรงงาน แต่พวกเขามองว่าการคืบคลานของอุตสาหกรรม กำลังทำลายวิถีชีวิตชุมชน พร้อมกับสร้างปัญหามลพิษที่แทบจะกลืนกินคำขวัญของจังหวัดที่ว่า “ลานเกษตร” เลยทีเดียว

แอดมินเฟซบุ๊ก “ชุมชนคนบ้านแพ้ว” เปิดเผยว่า การขยายตัวของโรงงานในพื้นที่ 12 ตำบลในอำเภอบ้านแพ้ว ระยะเวลา 10 ปีมานี้เราเหลือพื้นที่การเกษตรกรรมน้อยลงทุกปี ต่อไปแหล่งผลิตอาหารจะน้อยลง ใครคือผู้ได้ประโยชน์จากธุรกิจพวกนี้ถ้าไม่ใช่พวกนายทุนทั้งหลายที่เข้ามาทำลายสิ่งแวดล้อมพื้นที่การเกษตรที่อุดมสมบูรณ์

หลายตำบลติดต่อมาเพื่อขอคำแนะนำและนำเสนอเรื่องร้องเรียน ทางคณะทำงานแนะนำไปว่า ให้เก็บข้อมูลและหลักฐานเท่าที่มีและหาได้ เช่น ข้อมูลเอกสารและภาพถ่าย คำบอกเล่าจากผู้ได้รับผลกระทบ จากนั้นรวบรวมชาวบ้านที่เดือดร้อนให้ข้อมูลและชี้แจงถึงปัญหา นัดประชุมหารือเพื่อค้นหาข้อมูลในพื้นที่ให้มากที่สุด เอกสารทุกอย่างสำคัญสำหรับการทำงาน และสร้างความเข้าใจที่ถูกต้องแก่ชาวบ้าน

“ชาวบ้านอย่างเราๆ ไม่คุยหรือพูดอะไรโดยขาดข้อมูลแน่นอน เพราะสังคมเราทุกวันนี้ต้องตรวจสอบด้วยข้อมูลหลักฐานความจริง ไม่ต้องมานั่งฟังบรรยายหรือแถลงการณ์อะไรกันแล้ว ใช้เอกสารข้อมูลตามหลักการให้เข้ากับหน้าที่ท่านกันเลยดีกว่า ตาสีตาสาทั้งหลายก็ได้รู้ได้เห็นกันไปด้วยเลย” ข้อความตอนหนึ่งที่แอดมินแอดมินเฟซบุ๊ก “ชุมชนคนบ้านแพ้ว” ระบุถึง

หมายเหตุ : ท่านสามารถติดตามข่าวสารของ “ชุมชนคนบ้านแพ้ว” โดยการกดไลค์ที่ เฟซบุ๊ก “ชุมชนคนบ้านแพ้ว”