การประชุมคณะกรรมการบริหารจัดการขยะมูลฝอยจังหวัดสมุทรสาคร เมื่อวันที่ 28 ต.ค. ที่ผ่านมา ซึ่งจัดโดยสำนักงานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมสมุทรสาคร โดยมี ร.ต.ท.อาทิตย์ บุญญะโสภัต ผู้ว่าราชการจังหวัดสมุทรสาคร เป็นประธาน มีประเด็นที่น่าสนใจ ว่าด้วยการจัดระบบบริหารจัดการขยะมูลฝอย รวมทั้งโรดแมปการจัดการขยะมูลฝอย และของเสียอันตราย

เริ่มต้นที่การสรุปสถานการณ์และการจัดการขยะมูลฝอยในจังหวัดสมุทรสาคร โดยสำนักงานส่งเสริมการปกครองส่วนท้องถิ่นจังหวัดสมุทรสาครและสำนักงานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมจังหวัดสมุทรสาคร การกำจัดขยะมูลฝอยของศูนย์กำจัดขยะภาครัฐมี 5 แห่ง ได้แก่

1. โครงการศูนย์กำจัดขยะมูลฝอยรวม อบจ.สมุทรสาคร ที่ ต.นาโคก อ.เมืองฯ โครงการมีพื้นที่ 495 ไร่ ออกแบบโดยศูนย์ปฏิบัติการวิศวกรรมพลังงานและสิ่งแวดล้อม มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ เมื่อปี 2548 มูลค่าโครงการประมาณ 1,559 ล้านบาท โดยออกแบบระบบเป็นระบบกำจัดขยะแบบครบวงจรเพื่อรองรับขยะมูลฝอยทั้งจังหวัด แต่ไม่ผ่านประชาพิจารณ์

2. โครงการศึกษาศูนย์กำจัดขยะมูลฝอยรวม อบจ.สมุทรสาคร ที่ ต.บ้านเกาะ อ.เมืองฯ โครงการมีพื้นที่ 250 ไร่ ออกแบบโดยศูนย์ปฏิบัติการวิศวกรรมพลังงานและสิ่งแวดล้อม มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ เมื่อปี 2548 มูลค่าโครงการประมาณ 470.6 ล้านบาท แต่ไม่สามารถเปิดดำเนินการได้ เนื่องจากการคัดค้านของประชาชน

3. ศูนย์กำจัดขยะมูลฝอย เทศบาลนครอ้อมน้อย ตั้งอยู่ที่หมู่ 3 ต.ท่าเสา อ.กระทุ่มแบน ออกแบบโดย บริษัท แอสดีคอน คอร์ปอเรชั่น จำกัด เมื่อปี 2548 จัดซื้อที่ดินมูลค่า 40 ล้านบาทโดยงบสนับสนุนจากกระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, ปี 2551 ได้งบจากการกระจายอำนาจของกรมกรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น มูลค่า 98 ล้านบาท ก่อสร้างบ่อขยะแบบฝังกลบ ก่อสร้างอาคาร ถนนและบ่อขยะแล้วเสร็จ แต่ยังไม่สามารถเปิดดำเนินการได้เนื่องจากประชาชนคัดค้าน

4. ศูนย์กำจัดขยะมูลฝอย เทศบาลตำบลบ้านแพ้ว เป็นศูนย์กำจัดขยะมูลฝอยแบบครบวงจร โครงการมีพื้นที่ 15 ไร่ 3 งาน 4 ตารางวา ออกแบบโดย บริษัท อีแพค จำกัด เมื่อปี 2548 มูลค่าโครงการ 94.5 ล้านบาท ได้รับงบประมาณก่อสร้างเมื่อปี 2551 แต่ไม่สามารถดำเนินการได้ เนื่องจากการคัดค้านของประชาชน

5. บ่อขยะเทศบาลนครสมุทรสาคร ตั้งอยู่ที่ ต.ชัยมงคล อ.เมืองฯ โครงการมีพื้นที่ 20 ไร่ โดยระบบเป็นแบบฝังกลบขยะมูลฝอยแบบเทกองกลางแจ้ง เปิดให้ดำเนินการเมื่อปี 2548 และปิดเมื่อเดือนมีนาคม 2555 เนื่องจากขยะมูลฝอยเต็มพื้นที่

6. ศูนย์กำจัดขยะติดเชื้อของเทศบาลนครสมุทรสาคร ตั้งอยู่ภายในพื้นที่บ่อขยะเทศบาลนครสมุทรสาคร ต.ชัยมงคล โดยมีพื้นที่ 3 ไร่ เป็นระบบเตาเผา ปัจจุบันได้ปิดดำเนินการ เนื่องจากระบบทรุดโทรม

ส่วนสถานที่กำจัดขยะมูลฝอยของเอกชนมี 6 แห่ง คือ

1. บ่อขยะบริษัท ริชแม็กซ์ อินเตอร์เทรด จำกัด ตั้งอยู่ที่ ต.ชัยมงคล อ.เมืองฯ เป็นระบบฝังกลบ มีพื้นที่ 79 ไร่ 3 งาน 8 ตารางวา บ่อฝังกลบ 39.7 ไร่ ออกแบบโดย บริษัท อีแพค จำกัด ในปี 2553 เปิดดำเนินการใน ปี 2554 คาดว่ายังรองรับขยะได้อีก 6 ปี ค่าดำเนินการกำจัดขยะตันละ 500 บาท

2. บ่อขยะ บริษัท สุวรรณคาม จำกัด ตั้งอยู่ที่หมู่ 4 ต.คอกกระบือ อ.เมืองฯ เป็นแบบฝังกลบ มีเนื้อที่ 440 ไร่ บ่อฝังกลบ 30 ไร่ รองรับขยะได้ 60 ปี เปิดเมื่อปี 2552 ค่าดำเนินการกำจัดขยะตันละ 500 บาท ปัจจุบันหยุดชั่วคราว

3. บ่อขยะ ห้างหุ้นส่วนจำกัด พศวีร์ธุรกิจ ตั้งอยู่เลขที่ 20/2 หมู่ 7 ต.คลองมะเดื่อ อ.กระทุ่มแบน เป็นแบบฝังกลบ มีพื้นที่ 5 ไร่ 2 งาน 81 ตารางวา ค่าดำเนินการกำจัดขยะตันละ 500 บาท

4. บ่อขยะ บริษัท ปลายวิว จำกัด ตั้งอยู่เลขที่ 110 หมู่ 4 ต.แคราย อ.กระทุ่มแบน เนื้อที่ 10 ไร่ เปิดเมื่อปี 2554 ค่าดำเนินการกำจัดขยะตันละ 500 บาท

5. บ่อขยะ ห้างหุ้นส่วนจำกัด สมนึกธุรกิจ ตั้งอยู่เลขที่ 6 หมู่ 5 ต.นาดี อ.เมืองฯ มีเนื้อที่ 100 ไร่ แบบฝังกลบและเทกอง ค่าดำเนินการกำจัดขยะ ตันละ 600 บาท

6. บริษัท กฤตธนารียูส จำกัด รับจ้างกำจัดขยะที่ ต.หลักสาม อ.บ้านแพ้ว โดยเทกองคัดแยกขยะรีไซเคิล แล้วนำส่วนที่เป็นขยะออกไปทิ้งที่บ่อขยะทิพย์วัลย์ จ.นครปฐม

ทั้งนี้ บริษัท ปลายวิวฯ ถูกร้องเรียนเรื่องปล่อยน้ำเสียได้มีการตรวจสอบแล้ว ส่วนบริษัท สุวรรณคามฯ ถูกร้องเรียนจึงระงับชั่วคราว

ขณะที่โรงงานคัดแยกขยะของเทศบาลนครสมุทรสาครร่วมกับบริษัทจากประเทศเกาหลีดำเนินการไปแล้ว 70% จะเปิดในเดือนมีนาคมปี 2558

เป็นที่น่าสังเกตว่า ผู้ว่าฯ สมุทรสาคร ได้ตั้งข้อสังเกตในการที่เทศบาลและ อบต. ที่มีบ่อขยะในตำบล แต่นำขยะไปกำจัดที่บ่อต่างพื้นที่นอกตำบล เช่น เทศบาลนครอ้อมน้อยมาทิ้งที่ ต.ท่าเสา ส่วน อบต.ท่าเสา ไปทิ้งที่ ต.แคราย ขณะที่ ต.นาดี ไปทิ้งที่ ต.แคราย ทำให้เสียค่าขนส่งเพิ่มขึ้น

โดยเฉพาะเทศบาลตำบลนาดี น.ส.ริษาณภกร สุขโขรัตน์ เจ้าพนักงานส่งเสริมสุขภาพ เทศบาลตำบลนาดี ได้ชี้แจงว่า เจ้าของบ่อกำจัดขยะในพื้นที่ก่อนหน้านี้เป็นนายกเทศมนตรี มีปัญหาถูกร้องเรียน

ถึงกระนั้น ร.ต.ท.อาทิตย์ มองว่าคำชี้แจงฟังไม่ขึ้น เพราะการใช้เงินภาษีของประชาชน เป็นค่าน้ำมันรถขนขยะไปไกลต่างตำบลเป็นการสิ้นเปลือง น.ส.ริษาณภกร จึงยืนยันว่า ราคาใกล้เคียงกัน เพราะบ่อขยะที่ ต.แครายมีค่ากำจัดขยะถูกกว่าบ่อขยะของห้างหุ้นส่วนสมนึกธุรกิจถึงครึ่งหนึ่ง

อีกด้านหนึ่ง คณะกรรมการในที่ประชุมได้ตั้งข้อสงสัยว่า ขยะติดเชื้อของคลินิก และห้องพยาบาลของโรงงานต่างๆ ในจังหวัดสมุทรสาครนั้นได้นำไปกำจัดที่ไหน ตามที่แจ้งไว้ว่าฝากที่สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดสมุทรสาคร แต่ทางสาธารณสุขจังหวัดสมุทรสาครยืนยันว่าไม่มี มีแต่ขยะของโรงพยาบาลรัฐเท่านั้น และมีกากอุตสาหกรรมปะปนกับขยะครัวเรือนเป็นจำนวนมากในแต่ละบ่อ

“สาครออนไลน์” ได้ตั้งข้อสังเกตว่า ราคาค่ากำจัดขยะมูลฝอยของห้างหุ้นส่วนจำกัดสมนึกธุรกิจมีราคาสูง แต่ยังมีท้องถิ่นหลักๆ ที่มีจำนวนขยะค่อนข้างมากมาใช้บริการถึง 17 แห่ง

และที่ถูกร้องเรียนเพราะเจ้าของบ่อเป็นนายกเทศมนตรี ตั้งราคากำจัดขยะตำบลเดียวกันในราคาที่สูง จึงถูกมองว่าเป็นเรื่องผลประโยชน์ทับซ้อน กระทั่งเทศบาลตำบลนาดีมีการย้ายที่กำจัดขยะไปเมื่อไม่นานมานี้

อีกประการหนึ่งคือ ภาครัฐไม่สามารถดำเนินการเปิดบ่อขยะได้แม้แต่รายเดียว เทศบาลนครสมุทรสาคร นอกจากบ่อขยะที่ ต.ชัยมงคลแล้ว ยังมีบ่อขยะที่ซื้อที่ดินคาบเกี่ยวในเขตพื้นที่ถึง 4 ตำบล อยู่ใกล้วัดป่ามหาชัย มีเนื้อที่ 200 ไร่ ใช้งบประมาณของกระทรวงวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ระยะเวลาใกล้เคียงที่ให้เทศบาลอ้อมน้อยซื้อที่ดินใน ต.ท่าเสา

จากการสอบถามเจ้าหน้าที่เทศบาลนครสมุทรสาครที่เกี่ยวข้อง แจ้งว่า ที่ดิน 200 ไร่ได้แบ่งเป็นบ่อขยะ 50 ไร่ ทำถนนลูกรังล้อมรอบ และสร้างสะพานคอนกรีตขนาดใหญ่เสร็จเรียบร้อย พอจะเปิดดำเนินการก็ถูกชาวบ้านคัดค้าน ปัจจุบันปล่อยรกร้าง ไม่ได้ทำประโยชน์กับที่ดินดังกล่าวเหมือนที่ ต.ท่าเสา

เป็นการใช้เงินภาษีของประชาชนทำโครงการที่ไม่สามารถดำเนินการได้

ยังต้องจับตาดูโครงการของบริษัทเกาหลีที่ร่วมกับภาครัฐจะเปิดได้ หรือจะถูกยกเลิกโครงการเหมือนทุกที่ในช่วงที่ผ่านมา.

– สุรางค์ นาคทอง –